Łożysko - to zespół elementów konstrukcyjnych, których zadaniem jest podtrzymanie obracających się elementów maszyn (np. osi czy wałów). Łożyska toczne zapewniają im jak najmniejsze tarcia oraz przenoszą obciążenia na podłoże. Aby łożyska toczne dobrze pełniły swoją rolę - tzn. zapewniały ruch obrotowy wału i utrzymywały stałe położenie jego osi obrotu, a także przenosiły obciążenia - powinny się charakteryzować małymi oporami ruchu, stabilną pracą, niezawodnością działania oraz odpornością na zużycie, czyli po prostu wysoką trwałością. Ważne jest również, by łożyska toczne spełniały określone wymagania techniczno-konstrukcyjne.
Aż trudno w to uwierzyć, ale historia łożyska liczy sobie blisko 2350 lat. Najprawdopodobniej w IV w. p.n.e. inżynier grecki Diaden wynalazł pierwsze łożysko toczne, stosowane na okrętach wojennych. Do dalszego rozwoju łożysk przyczynił się w XV/XVI wieku Leonardo da Vinci. Z kolei pierwszy znany patent na łożysko kulkowe pochodzi z roku 1794 i należy do walijskiego wynalazcy Phila Vaughana. Wreszcie w roku 1802 Francuz Cardinet patentuje wałeczkowe łożysko stożkowe.
Łożyska toczne są to - w największym skrócie - łożyska, w których ruch zapewniony jest przez toczne elementy (kulki, wałeczki, igiełki, itp.) umieszczone pomiędzy dwoma pierścieniami łożyska. Jak jest skonstruowane łożysko toczne? Wspomniane zostało, iż składa się ono z dwóch pierścieni. Wewnętrzny (1) osadzony jest ciasno na czopie wału lub innym elemencie, z kolei zewnętrzny (2) umieszczony - również nieruchomo - w oprawie lub elemencie nośnym. Wreszcie elementy toczne (3) znajdują się między pierścieniami i zapewniają ich obrót względem siebie. Niekiedy wprowadza się w łożyska toczne jeszcze dodatkowe koszyczki, które utrzymują elementy toczne w stałym oddaleniu od siebie, a także uszczelki, blaszki zabezpieczające itp. | ![]() |
![]() | Podstawowymi wymiarami łożyska są: |
Najczęściej łożyska toczne wykorzystywane są w przemyśle. Do niedawna najczęściej zaopatrywały się w nie kopalnie, które – jak wiadomo - obecnie ograniczyły działalność. Dzisiaj największym odbiorcą łożysk tocznych jest przemysł motoryzacyjny. Rzadko zdajemy sobie z tego sprawę, ale bez łożysk nie ma mowy o samochodach czy rowerach oraz wielu innych urządzeniach. Nic nie wskazuje na to, by miało to ulec zmianie.
Największymi potentatami wytwarzającymi łożyska toczne są takie giganty, jak: TIMKEN, FAG, NSK czy SKF.
Łożyska
Tel: (56) 697 20 00 w. 846, 873
E-mail: lozyska@ phumargo.pl